Kortyzol „hormon stresu”
Co to jest kortyzol?
Kortyzol jest hormonem steroidowym, często nazywanym "hormonem stresu".
Jest produkowany przez nadnercza i odgrywa kluczową rolę w wielu funkcjach organizmu, w tym w reakcji na stres,
regulacji metabolizmu, kontroli poziomu cukru we krwi i funkcjonowaniu układu odpornościowego.
Rola kortyzolu w organizmie
- Pomaga organizmowi radzić sobie ze stresem fizycznym i emocjonalnym.
- Wspomaga metabolizm glukozy, białek i tłuszczów.
- Ma działanie przeciwzapalne i immunosupresyjne.
- Reguluje ciśnienie krwi i funkcje sercowo-naczyniowe.
- Wpływa na cykle snu i czuwania.
Wskazania do badania poziomu kortyzolu
- Objawy nadmiaru kortyzolu: Takie jak szybki przyrost masy ciała, szczególnie w okolicy twarzy i brzucha, cienka skóra, siniaki, rozstępy na skórze, zmęczenie.
- Objawy niedoboru kortyzolu: w tym utrata masy ciała, ogólne osłabienie, zmęczenie, niskie ciśnienie krwi.
- Diagnozowanie i monitorowanie chorób nadnerczy: w tym zespołu Cushinga (nadmiar kortyzolu) lub choroby Addisona (niedobór kortyzolu).
- W przypadku niektórych zaburzeń psychicznych i stresu chronicznego.
Na czym polega badanie poziomu kortyzolu
Badanie poziomu kortyzolu polega na pobraniu próbki krwi, często rano, gdy poziom kortyzolu jest najwyższy.
Czasem może być zalecone wykonanie kilku pomiarów w różnych porach dnia.
Normy kortyzolu i interpretacja wyników
Normy dla kortyzolu mogą się różnić w zależności od laboratorium i czasu dnia, ale ogólnie poziom rano wynosi około 6-23 mcg/dl.
- Wysoki poziom kortyzolu: może wskazywać na zespół Cushinga, stres chroniczny lub nadmierną produkcję kortyzolu przez nadnercza.
- Niski poziom kortyzolu: może wskazywać na chorobę Addisona, niewydolność nadnerczy lub długotrwałe stosowanie leków steroidowych.
Czynniki wpływające na wynik badania:
Poziom kortyzolu może być wywoływany przez stres, infekcje, operacje, leki (np. steroidy), rytm dobowy organizmu i wiele innych czynników.
